خداوند بنا نداشته تا تمام راههاي ترديد و امتحان بسته شود
بناي كار خداوند در قرآن
بر بستن همه راههاي شبهه و ترديد نيست.
در سوره آل عمران مي فرمايد: گروهي از آيات ما متشابهند اگر مي خواست همه چيز روشن باشد همه آيات را روشن و محكم قرار مي داد و حال آنكه بناي او بر بستن تمام راههاي ترديد نيست:
«هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَة...» (سوره آل عمران آيه 7)
او كسى است كه اين كتاب (آسمانى) را بر تو نازل كرد، كه قسمتى از آن، آيات «محكم» است؛ كه اساس اين كتاب مىباشد؛ و قسمتى از آن، «متشابه» است اما آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تا فتنهانگيزى كنند...
در آيه 31 سوره مدثر، با اشاره به آيه ديگري كه در آن تعداد فرشتگان مأمور دوزخ را نوزده نفر ذكركرده، مي فرمايد بيان اين تعدا براي فتنه و آزمايش است:
«وَ ما جَعَلْنا عِدَّتَهُمْ إِلاَّ فِتْنَةً لِلَّذينَ كَفرُوا»
تعداد آنها را جز براى آزمايش كافران معيّن نكرديم
اين آزمايش از دو جهت بود: نخست اين كه: آنها استهزا مىكردند كه چرا از ميان تمام اعداد، عدد 19 انتخاب شده، در حالى كه هر عدد ديگرى انتخاب شده بود، جاى همين سؤال وجود داشت.
از سوى ديگر اين تعداد را كم مىشمردند، و از روى سخريه مىگفتند: ما در مقابل هر يك از آنها ده نفر قرار مىدهيم، تا آنها را در هم بشكنيم!
در حالى كه فرشتگان خدا چنان هستند كه به گفته قرآن چند نفر از آنها مأمور هلاكت قوم لوط مىشوند و شهرهاى آباد آنها را از زمين برداشته زير و رو مىكنند.
در آيه نهم از سوره انعام ميفرمايد:
«ولو جعلناه ملكا لجعلنا رجلا و للبسنا عليهم ما يلبسون»
اگر ما پيامبران را از بين فرشتگان خود نيز انتخاب مي كرديم آنان را به صورت انساني قرار مي داديم و همان لباس كه مردان مي پوشند بر آنان مي پوشانديم.
يعني قرار است شما با مراجعه به عقل خود و مشاهده دلايل محكم آنها، سخنشان را بپذيريد و در همين پذيرش هم مورد آزمايش قرار گيريد نه اينكه كاري بكند كه در شخص او از راه غير طبيعي يقين پيدا كنيد سپس در سخنان او شما را مورد آزمايش قرار دهد ؛ خلاصه اينكه همواره جاي شبهه باقي است، هنر آن است كه از ميان اين همه شبهات و سنگلاخها، حقيقت ديده شود ؛ و راه صحيح طي گردد.
خداوند در آيه ديگري نيز به اين مهم اشاره كرده است ؛ و يکی از حکمتهای وجود اختلاف در بين مردم را امتحان دانسته و می فرمايد:
«... لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاء اللّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَـكِن لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَآ آتَاكُم فَاسْتَبِقُوا الخَيْرَاتِ إِلَى الله مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ... » (سوره مائده آيه 48)
ما براى هر كدام از شما آئين و طريقه روشنى قرار داديم و اگر خدا مىخواست، همه شما را امت واحدى قرار مىداد ولى خدا مىخواهد شما را در آنچه به شما بخشيده بيازمايد بنابراين بكوشيد و در نيكيها به يكديگر سبقت جوئيد، بازگشت همه شما به سوى خدا است و از آنچه در آن اختلاف كردهايد به شما خبر خواهد داد!»
